Duurzame koffie. Hoe drink je nu écht duurzaam?

Inhoudsopgave

Er wordt steeds meer koffie gedronken. In nog geen 15 jaar tijd is de wereldwijde consumptie gestegen met 20 procent ¹. Koffie is helemaal ‘hip’ in de Westerse wereld en in traditionele theedrinkers landen als China en India wordt het zwarte goud steeds populairder ². Die toenemende koffieconsumptie zorgt voor steeds meer en grotere plantages, waarvoor steeds meer tropisch regenwoud gekapt wordt. Ook worden veel koffieboeren nog steeds onderbetaald. Daardoor gaan die boeren hun plantages vergroten om toch aan voldoende inkomen te komen. Het gevolg: nog meer ontbossing.

Daarnaast is de enorme hoeveelheid wegwerpbekertjes en koffiecups die we gebruiken enorm belastend voor het milieu en kunnen we zelfs de melk die we in onze koffie doen beschouwen als een veroorzaker van stikstofuitstoot. Hoog tijd dus, dat we duurzamer koffie gaan drinken. Maar wat is dat eigenlijk, duurzaam? En hoe drink je op een duurzame manier koffie?

Onze redacteur Ton ging op onderzoek uit en heeft geprobeerd het onderwerp van alle kanten te belichten. Heb je opmerkingen of vragen? Stuur ons een mailtje of plaats een reactie onder dit bericht.

Luisteren kan ook (beta)

Het snelle antwoord: duurzaam koffie drinken doe je zo!

Op basis van Ton’s onderzoek hebben we een checklijst opgesteld om écht duurzaam koffie te drinken. Hoe we tot deze punten zijn gekomen lees je in de rest van dit artikel.

Drink koffie van een écht duurzaam merk
Kies voor een duurzame zetmethode
Drink je koffie bij voorkeur zwart
Zet niet teveel koffie tegelijk
Let erop dat ook de verpakking duurzaam is
Drink niet uit milieubelastende wegwerpbekers
Hergebruik het koffiedik

Definitie van duurzaam

Voordat we beginnen, is het belangrijk dat je de definitie weet die wij in dit artikel gebruikt hebben om duurzaamheid te definiëren.

Een product, proces of dienst noemen we duurzaam als die niet of nauwelijks belastend is voor het milieu, zodat ook toekomstige generaties van dat product of proces of van die dienst gebruik kunnen maken. Duurzame koffie maak je van duurzaam geteelde koffiebonen, die duurzaam getransporteerd, gebrand en verpakt zijn. Je drinkt hem uit een herbruikbare beker of mok, liefst zwart of anders met een duurzaam alternatief voor koemelk.

Hoe weet je of koffie duurzaam is?

Aan de koffiebonen of de gemalen koffie die je ziet als je het pak of het zakje openmaakt kun je niet zien of die duurzaam zijn. Daarvoor moet je meer weten over de productie, het transport, het branden en de verpakking. Laten we stap voor stap bekijken hoe je erachter komt of jouw koffie duurzaam is.

De teelt. Of koffiebonen duurzaam geteeld zijn, kun je zien aan de keurmerken die vermeld staan op de verpakking. Die zijn er veel, volgens Milieu Centraal tien ³. Vijf daarvan zijn zogeheten Topkeurmerken. Die scoren hoog op betrouwbaarheid en transparantie. Die vijf Topkeurmerken zijn Fairtrade (Max Havelaar), Rainforest Alliance, UTZ Certified, EU-Biologisch en EKO. Dan is er ook nog het FSC keurmerk dat zich meer richt op verpakkingen. Verderop leggen we uit wat deze keurmerken betekenen. Daarna gaan we ook nog in op wat duurzame teelt in de praktijk inhoudt.
Traceerbaarheid. Hoe weet je zeker dat de herkomst van de koffie die op de verpakking staat klopt? Daarvoor zou een blockchain methode (bekend van de bitcoin) weleens de oplossing kunnen bieden. Dat is een database waarin alle deelnemers aan het proces (teler, vervoerder, brander, verkoper, certificeringsinstantie) hun gegevens invoeren, die ze onderling kunnen controleren. Door middel van een QR-code op de verpakking kan de koper ook al die gegevens inzien. Bijkomend voordeel van een dergelijk systeem is, dat de boer weet wat er met zijn koffie gebeurt en er zo een eerlijke prijs voor kan bedingen. ⁴
Het transport. Meestal worden de koffiebonen getransporteerd voordat ze gebrand zijn. Het is daarom niet erg als ze wat langer onderweg zijn. Bijna alle bonen worden per boot in containers vervoerd. Dat is de meest efficiënte manier van voeren en, ondanks de zeer vervuilende stookolie die daarvoor verbruikt wordt, valt op dit gebied voorlopig weinig te verduurzamen. De warehouses waar de bonen tenslotte in terecht komen zijn tegenwoordig bijna allemaal energieneutraal.
Het branden. Het branden van koffie kost veel energie. Kies daarom voor koffie van branderijen die gebruik maken van energiezuinige branders, zoals die van het Amerikaanse merk Loring. Ook kun je proberen te achterhalen of de branderij gebruikt maakt van zonnepanelen en windenergie. Sommige branderijen halen koffiedik op bij hun zakelijke klanten om daarmee biogas te maken, waarmee de branders gestookt kunnen worden.
De verpakking. Koffie moet water- en luchtdicht verpakt worden, om de versheid zo lang mogelijk te behouden. Daarom bevatten traditionele verpakkingen vaak aluminium en/of plastic. Steeds mee branderijen stappen af van deze niet-duurzame materialen. Vaak gebruiken ze papieren zakken met een biologisch afbreekbare, maar wel luchtdichte laag. Ook vind je steeds meer afbreekbare koffiecups en -pads op de markt. Die zou je zelfs in de groene kliko mogen gooien. Helaas blijkt het met die afbreekbaarheid vaak toch een beetje tegen te vallen. Ook zijn er recycling systemen voor koffiecups. Jammer genoeg maken in de praktijk maar weinig mensen gebruik daarvan. Daarom is het beter om herbruikbare kunststof cups te gebruiken. Die gaan tot wel 50 zetbeurten mee, al heb je daarbij wel het nadeel dat je ze steeds goed schoon moet schrapen. ⁵

De zes belangrijkste keurmerken voor duurzame koffiemerken

Hieronder bespreken we de populairste keurmerken in Nederland.

Fairtrade Original keurmerk (Max Havelaar)

Fairtrade betekent letterlijk ‘eerlijke handel’. Het is een keurmerk voor producten (meestal uit ontwikkelingslanden) dat aangeeft dat de boeren die het produceren een eerlijke prijs ontvangen. Het is een internationaal keurmerk. In Nederland bepaalt de Max Havelaar stichting of een product het Fairtrade keurmerk krijgt. Meestal heeft het keurmerk betrekking op tropische producten als koffie, cacao en bananen.

Helemaal waterdicht is het Fairtrade keurmerk niet. De boeren krijgen een eerlijke prijs voor hun producten, met daar bovenop een bedrag dat zij – of de coöperatie waarin ze werken – kunnen investeren in bijvoorbeeld machines of een school voor hun dorp. Maar of die eerlijke prijs ook altijd doorbetaald wordt aan de mensen die weer voor die boer werken, dat is niet duidelijk. ⁶ Wat ook blijkt is dat boeren een eerlijke prijs krijgen, maar dit geeft de koffieboer geen garanties voor een leefbaar inkomen. Zo zal een koffieboer vaak een deel van zijn inkomen moeten herinvesteren in zijn koffieplantages (denk aan fertilisers en pesticiden), maar zal hij ook voldoende geld moeten hebben voor zijn persoonlijke uitgaven (denk aan eten, kleding, onderdak en scholing voor de kinderen).

Het Fairtrade keurmerk garandeert ook niet dat een product biologisch is. De boeren zijn wel verplicht te voldoen aan diverse eisen op het gebied van duurzaamheid voor mens en natuur. Zo mogen bijvoorbeeld bepaalde pesticiden niet gebruikt worden. Ongeveer 40 % van de Fairtrade producten is tevens biologisch gecertificeerd. ⁷

Rainforest Alliance

Rainforest Alliance is een van oorsprong Amerikaans keurmerk dat zich richt op producten uit regio’s waar ook tropisch regenwoud voorkomt. Het gaat voornamelijk om tropische vruchten, koffie, thee en cacao. Om aan de eisen voor het keurmerk te voldoen moeten boeren voldoen aan strenge milieueisen, zoals behoud van biodiversiteit, zo min mogelijk chemicaliën gebruiken en hernieuwbare energiebronnen toepassen. Ook moeten hun werknemers een acceptabel loon en goede secundaire arbeidsvoorwaarden krijgen. In tegenstelling tot Fairtrade geeft Rainforest Alliance geen prijsgarantie aan de boeren. ⁸ Sinds 2018 is Rainforest Alience gefuseerd met een ander keurmerk, UTZ.

UTZ Certified

De UTZ Certified organisatie wil duurzame landbouwmethoden implementeren bij de boeren en zo de kwaliteit en de productiviteit verbeteren. Niet alleen bij kleine boeren, maar ook bij de grotere bedrijven. Het Ahold concern (van Albert Heyn) startte in 2002 met het keurmerk, samen met een koffieproducent in Guatemala. Sinds 2018 is het gefuseerd met Rainforest Aliance. Onderdeel van UTZ is een traceringssysteem, waarmee ook consumenten online kunnen achterhalen waar hun koffie vandaan komt. UTZ biedt boeren geen prijs- of inkomensgaranties. ⁹

EU-Biologisch

Producten met het EU-Biologisch keurmerk moeten voldoen aan de wettelijke Europese normen voor biologische productie. Die houden onder meer in dat duidelijk moet zijn waar de producten vandaan komen, en dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest is gebruikt. Het keurmerk richt zich dus op Europese producten, maar ook producten van buiten Europa kunnen het keurmerk verkrijgen, als ze maar voldoen aan de Europese normen. Het EU-Biologisch keurmerk geldt als betrouwbaar en transparant. ¹⁰

EKO keurmerk

Het Nederlandse EKO keurmerk kent dezelfde eisen als het EU-Biologisch keurmerk, met daarbij nog wat extra vereisten op het gebied van duurzaamheid. Ook dit keurmerk geldt als betrouwbaar en transparant. Ook koffie uit tropische gebieden kan het EKO keurmerk krijgen als voldaan wordt aan de vereisten. Er gelden geen eisen op het gebied van inkomen of productprijzen. ¹¹

FSC keurmerk

De Forest Stewardship Council (FSC) is een non-profit organisatie die gesteund wordt door veel milieuorganisaties. FSC zet zich met name in voor het behoud van bossen wereldwijd. Op het gebied van koffie gaat het bij dit keurmerk met name om verpakkingen, filters en (wegwerp)bekers, waarin veel papier en karton wordt verwerkt. Producten met het FSC keurmerk wordt geproduceerd met hout uit verantwoord beheerde bossen. Er zijn aparte FSC keurmerken voor hout en papier.

Als het maar een keurmerk heeft, dan is het goed. Of niet?

Volgens een onderzoek van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) ¹² kunnen de keurmerken niet garanderen dat de producenten zich altijd aan de regels houden. Ze bieden vaak wel betere arbeidsomstandigheden, maar niet altijd, en de verschillen met niet gecertificeerde producenten zijn klein. Controles vinden meestal een keer per jaar plaats. Wat er in de tussentijd gebeurt, daar hebben de keurmerken geen zicht op. Toch is het – zolang er geen beter alternatief is – niet verkeerd om koffie met een keurmerk te kopen.

Duurzame teelt, hoe zou dat kunnen werken?

Ondanks alle keurmerken is er dus nog genoeg winst te behalen op het gebied van duurzaam koffie telen. Een groot probleem is ontbossing om land vrij te maken voor koffieplantages. De koffieplanten staan volop in de zon met als resultaat dat de koffiebessen sneller groeien. Het resultaat: een grotere opbrengst, maar een mindere kwaliteit.

Koffieboerderij Alfenas, Minas Gerais state, Brazil. — Een voorbeeld van een niet-duurzame koffieboerderij in Alfenas, Minas Gerais state, Brazilië. Bron: bloomberg.com.

Door de grote hoeveelheid zon is de kans op bladziektes zoals koffieroest groter. Maar dat niet alleen, het zorgt voor uitdroging van de grond, waardoor boeren nog meer pesticides, herbicides and fertilisers. Dit zorgt voor toenemende kosten voor de koffieboer, waardoor koffieboeren in toenemende mate besluiten om andere gewassen te groeien.

Carbon Farming

Een vrij recente ontwikkeling op dat gebied is ‘carbon farming’. Dat houdt in dat op koffieplantages niet louter koffieplanten staan, maar ook andere planten en bomen. Vaak worden dan macadamia bomen geplant, waarvan de noten een extra bron van inkomsten vormen. Zo ontstaat er ook meer biodiversiteit en wordt er veel meer CO2 opgenomen.

Zoveel meer zelfs, dat dergelijke plantages CO2-positief kunnen worden: ze nemen meer CO2 op dan er wordt uitgestoten. Dat biedt mogelijkheden voor de boeren. Zij kunnen namelijk de rechten voor die extra CO2 opname verkopen aan bedrijven in de keten (lees: koffiebranderijen) die veel CO2 uitstoten. Naast de extra CO2 opname levert dat dus ook extra inkomsten op voor de boeren. Een ander voordeel is, dat bomen op de koffieplantages zorgen voor verkoeling, waardoor de koffieplanten het beter doen. ¹³ Ook zorgt die verkoeling voor minder uitdroging en daardoor voor minder behoefte aan water en mest.

Shade koffie

Een stapje verder gaat “Shade koffie”, ook wel “bird coffee” genoemd, waarbij koffieplanten onderdeel zijn van het tropisch woud. De hoge bomen, de diversiteit van de planten, vogeltjes en beestjes zorgen voor perfecte omstandigheden om koffie te groeien. Niet alleen voor vandaag, maar ook voor in de toekomst. Wil je hier meer over leren? Dan raad ik je absoluut aan de onderstaande documentaire te kijken.

Haken en ogen

Natuurlijk zitten er ook haken en ogen aan deze vorm van duurzame koffieproductie. Als bijvoorbeeld een Nederlandse branderij rechten opkoopt in Vietnam (na Brazilië de tweede koffieproducent ter wereld), voldoet het daarmee wel aan de eisen op het gebied van CO2 in Nederland, maar wordt de daadwerkelijke uitstoot van het bedrijf niet minder. Het systeem werkt daarom alleen echt als het wereldwijd wordt toegepast. Dat is helaas nog niet het geval.

Een ander nadeel is de machtspositie van met name de grotere branderijen. Onder het motto ‘take it or leave it’ bieden zij lage prijzen aan de meestal kleine boeren of coöperaties in het land van herkomst, die daardoor niet ten volle kunnen profiteren van hun inspanningen. het grootste deel van de prijs die wij betalen verdwijnt daardoor in de zakken van multinationals.

Klimaatverandering bedreigt arabica

De opwarming van de aarde is goed merkbaar in de gebieden waar koffie wordt geteeld. Vooral op de wat lager gelegen plantages, waar arabica bonen worden geteeld, is de temperatuurstijging van invloed. Die levert slechtere oogsten op, waardoor de boeren meer grond nodig hebben of hoger gelegen plantages gaan aanleggen, beide ten koste van het tropisch regenwoud.

Oplossing: hoge kwaliteit robusta

Het Nederlandse bedrijf This Side Up probeert dit probleem onder meer op te lossen door in te zetten op hoogwaardige teelt van robusta bonen, die in hoger gelegen gebieden groeien. Door in te zetten op een hogere kwaliteit gelooft men dat de goedkopere robusta bonen straks kunnen concurreren met de arabica bonen, waardoor er uiteindelijk minder regenwoud opgeofferd zal worden aan de koffieteelt. ¹⁴

Vertrouwen en transparantie

Om de situatie van de koffieboeren te verbeteren en hen zo de mogelijkheid te bieden duurzaam te werken is volgens This Side Up transparantie en vertrouwen nodig. Als de boeren en de branders elkaar kennen ontstaat er zo’n vertrouwensband. This Side Up streeft ernaar om dat te bewerkstelligen. Het brengt de boeren en roasters met elkaar in contact, zodat er direct trade ontstaat. Zij gaan nog een stapje verder dan de traditionele keurmerken die we eerder in dit artikel benoemd hebben.

This Side Up ontzorgt hen ook op het gebied van transport en ziet er op toe dat er eerlijke prijzen voor de koffie worden betaald. De roasters weten waar hun koffie vandaan komt en delen die informatie met hun klanten. En dat is precies wat de klant graag wil: weten waar zijn koffie vandaan komt. ¹⁵

Als je meer wilt weten over het initiatief van This Side Up kun je natuurlijk hun website bezoeken, maar luister ook zeker naar de onderstaande podcast.

Hoe kun je duurzaam koffie drinken?

Okee, je koopt dus duurzame koffie. Maar dan moet je die nog omzetten in jouw favoriete kopje espresso, lungo of cappuccino. Kan dat ook op een duurzame manier? Ja, dat kan. Houd je dan wel aan deze voorwaarden:

Drink koffie van een écht duurzaam merk
Kies voor een duurzame zetmethode
Drink je koffie bij voorkeur zwart
Zet niet teveel koffie tegelijk
Let erop dat ook de verpakking duurzaam is
Drink niet uit milieubelastende wegwerpbekers
Hergebruik het koffiedik

Hieronder gaan we dieper op deze voorwaarden in.

1. Drink koffie van een écht duurzaam merk

Hierboven bespraken we al de vele keurmerken die er bestaan. En we vermeldden er ook bij, dat die keurmerken geen 100 % garantie bieden op écht duurzame koffie. Toch zijn er koffiemerken die wel echt duurzaam zijn. We geven een paar voorbeelden van duurzame merken die eerlijke koffie verkopen:

Moyee Coffee. Hoge kwaliteit koffie, die met de hand wordt geplukt. De aanleg van plantages wordt gecompenseerd door herbebossing. Boeren krijgen een eerlijke prijs voor hun koffie. De koffie wordt in de landen waar de koffie geproduceerd wordt ook gebrand en verpakt. ¹⁶ Dat bespaart vervoerskosten en beperkt de CO2 uitstoot, maar gaat ook ten koste van de houdbaarheid voor de klant.
Peeze. Deze Nederlandse branderij brandt haar koffie klimaatneutraal en koopt de bonen in bij boeren en coöperaties die ze zelf kennen, waardoor je als klant ook weet waar vandaan zijn koffie komt. De boeren krijgen een eerlijke prijs voor hun koffie en worden geholpen bij het aanpassen van hun plantages aan het veranderende klimaat. ¹⁷
Hesselink Koffie. Deze relatief grote branderij werd in meermaals bekroond als zeer duurzaam op het gebied van klimaatverandering, milieubeleid, duurzame energie en arbeidsomstandigheden. Via de Hesselink Koffie Foundation worden diverse projecten ondersteund in de producerende landen. ¹⁸
Wonder Beans. Dit koffiemerk gebruikt bonen die geteeld zijn met carbon farming. Daardoor is Wonder Beans klimaatpositieve koffie. De verpakking is van papier, met een coating op waterbasis. Moederbedrijf We Wonder maakt ook traditionele plantages geschikt voor carbon farming. ¹⁹
Usawa Coffee. Zuivere koffie, via direct trade gekocht bij milieuvriendelijke boeren, die een eerlijke prijs voor hun producten krijgen. Usawa betekent gelijkheid in het Swahili. Dit Brabantse bedrijf steunt met name albino’s, die in veel Afrikaanse landen niet veilig over straat kunnen. ²⁰
Een opvallend alternatief: koffie zonder koffie. Sinds oktober 2023 is er in de supermarkt koffie te koop, die niet gemaakt is van koffiebonen. het Nederlandse bedrijf Northern Wonder ontwikkelde een drankje dat er uit ziet als koffie, ruikt naar koffie en ook nog eens smaakt als koffie. Daarvoor worden geen tropische producten gebruikt, maar ingrediënten als kikkererwten, lupine, blauwe bessen en verschillende graansoorten. Allemaal producten die hier geteeld kunnen worden en dus geen gevaar opleveren voor het tropisch regenwoud. Cafeïne wordt kunstmatig toegevoegd. ² Wij gaan deze koffie snel proeven en of het lekkere koffie is lees je hier binnenkort.

2. Kies voor een duurzame zetmethode

Duurzame koffiemerken is één, maar gemiddeld de helft van de milieu impact van zwarte koffie wordt veroorzaakt door het zetten van je koffie. ² Laat je apparaat daarom niet onnodig aanstaan. Als je filterkoffie zet, doe die dan direct in een thermoskan als hij klaar is. Een volautomaat warmt om de zoveel tijd uit zichzelf op om steeds stand-by te staan. Zonde als je niet van plan bent om snel nog een kopje te pakken. De meest energiezuinige manieren om koffie te zetten (omgerekend per kopje) zijn percolator, cafetière en filterapparaat.

3. Drink je koffie bij voorkeur zwart

Milieu Centraal berekende dat één koffie verkeerd met koemelk een klimaatimpact heeft die vergelijkbaar is met maar liefst 14 espresso’s zonder melk. ²¹ Voor het milieu is het dus veel beter om je koffie zwart te drinken. Wil je toch die koffie verkeerd of een cappuccino, overweeg dan plantaardige alternatieven als sojamelk of havermelk. Drink je zelf zwarte koffie, maar krijg je weleens bezoek dat koffie met melk drinkt, zorg dan dat je cupjes koffiemelk in huis hebt, zodat je later geen half flesje bedorven koffiemelk hoeft weg te gooien.

4. Zet niet teveel koffie tegelijk

Met name als je filterkoffie zet is de kans aanwezig dat je teveel koffie tegelijk zet. Probeer daarom altijd in te schatten hoeveel kopjes je nodig hebt, zodat je geen goede koffie hoeft weg te gooien. Bij andere zetmethoden zoals volautomatische koffiemachines en koffiecup apparaten speelt dit geen rol, omdat je daarmee je koffie per kopje zet.

5. Let erop dat ook de verpakking duurzaam is

Koffie blijft het langste vers als de verpakking vocht- en luchtdicht is. Daarom zie je vaak aluminium en plastic verpakkingen. Niet echt duurzaam. Dit soort verpakkingen zijn echter alleen nodig wanneer de koffie na het verpakken nog lang bewaard moet worden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij supermarktkoffie. Die belandt eerst in een distributiecentrum, vervolgens in de schappen van de supermarkt en tenslotte bij jou thuis in de keukenkast. De echte koffieliefhebber geeft echter de voorkeur aan vers gebrande bonen, al dan niet gemalen. Die koop je niet in de supermarkt, maar online of in een speciaalzaak. Daardoor komt deze koffie veel sneller bij de consument. Steeds meer branderijen die zich richten op vers gebrande koffie kiezen daarom voor verpakkingen zonder aluminium of kunststof. Daarmee lopen ze om marketing redenen natuurlijk ontzettend te koop, dus moeilijk is het niet om koffie te vinden die duurzaam verpakt is.

6. Drink niet uit milieubelastende wegwerpbekers

Een groot deel van de milieubelasting door koffie drinken komt voor rekening van afval. Plastic wegwerpbekertjes, koffiecups van aluminium, maar ook de composteerbare varianten daarvan en koffiepads, samen leveren ze een flinke berg afval op. Wie die berg wil verkleinen kan een paar dingen doen:

Gebruik geen wegwerpbekers, maar neem een eigen koffiebeker-to-go mee als je de deur uit gaat. Vaak krijg je op stations en dergelijke zelfs korting als je je eigen beker laat vullen.
Drink ook op het werk niet uit wegwerpbekertjes, maar gebruik een eigen mok.
Bij veel fabrikanten kun je kunststof en aluminium koffiecups inleveren als je ze gebruikt hebt.

De overheid doet er van alles aan de grote afvalstroom van eenmalige verpakkingen te beperken. Statiegeld op plastic flesjes bijvoorbeeld en het extra laten betalen voor plastic bakjes bij de cafetaria’s. Ook op festivals zouden geen wegwerpbekertjes meer gebruikt mogen worden. Helaas blijken al die maatregelen in de praktijk lastig uitvoerbaar te zijn. Lees deze LinkedIn-post van een koffieverkoper op festivals maar eens.

7. Hergebruik het koffiedik

Gooi je het koffiedik nadat je koffie hebt gezet in de kliko? Niet meer doen. je kunt koffiedik op allerlei manieren hergebruiken. Zo zorg je voor minder afval en voor meer geld in je portemonnee. Bij Hogeschool InHolland in Haarlem hebben ze zelfs een zitje gemaakt van koffieprut. ²¹ Hieronder vind je een paar voorbeelden die je zelf kunt toepassen:

Koffiedik is composteerbaar
Gebruik koffiedik als meststof
Bestrijd slakken en ander ongewenst gedierte met koffiedik
Gebruik koffiedik als scrub
Verdrijf nare geurtjes met koffiedik

Lees hier meer over in ons speciale blog over het hergebruik van koffiedik.

Conclusie: duurzaam koffiedrinken kan!

Wij vinden dat het heel goed te doen is om duurzaam koffie te drinken. Sterker nog: eigenlijk zou iedereen het moeten doen. Als je duurzame koffie koopt, die op een duurzame manier zet en drinkt uit een herbruikbare beker of mok, dan ben je al een heel eind. Maar dan volgt wel meteen de typisch Nederlandse vraag: hoe duur is dat?

Ben je bereid een eerlijke prijs te betalen?

Eerlijk is eerlijk, duurzame koffie is duurder dan het pak roodmerk dat je in de supermarkt haalt. Voor echt duurzame koffie betaal je zomaar het dubbele van wat je in de supermarkt kwijt zou zijn.

Daar krijg je echter wel wat voor terug: vers gebrande koffie met meer smaak en aroma, een uitgebreide keuze aan koffiesoorten, duidelijkheid over de herkomst, maar vooral ook het geruststellende gevoel dat degene die de koffie voor jou geteeld heeft daar een eerlijke beloning voor heeft ontvangen. Dan moet die eerlijke prijs geen beletsel vormen, toch?

Afsluitend

Heb je vragen of opmerkingen of zie je een klein foutje? Stuur mij dan een mailtje of laat een reactie achter.

Duurzame koffie drinken: hoe doe je dat?

Frank